Bùi Thị Kim Phượng
Một nghiên cứu của các chuyên gia tại Đại học Northwestern đăng trên tạp chí Paediatrics cảnh báo rằng Trào lưu chăm sóc da trên TikTok của các thiếu nữ có thể gây hại. Dù ngày càng nhiều thiếu nữ chia sẻ video dưỡng da trên TikTok, nghiên cứu mới chỉ ra rằng các quy trình này không mang lại lợi ích rõ rệt, thậm chí có thể gây kích ứng da và dị ứng lâu dài.
Các quy trình chăm sóc da được giới thiệu bởi các "influencer" tuổi teen trên TikTok đang trở nên phổ biến, nhưng theo một nghiên cứu mới công bố, những phương pháp này gần như không mang lại lợi ích thực sự nào – ngược lại, còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây hại cho làn da của trẻ vị thành niên.
Nhóm nghiên cứu cho biết đã ghi nhận sự gia tăng số lượng video do các thiếu nữ đăng tải, trong đó hướng dẫn chi tiết quy trình dưỡng da phức tạp bao gồm kem dưỡng ẩm, nước hoa hồng, sản phẩm trị mụn và cả mỹ phẩm chống lão hóa – vốn thường dành cho người trưởng thành.
Trong nghiên cứu đầu tiên thuộc loại này, các nhà khoa học đã phân tích những video chăm sóc da trên nền tảng TikTok và phát hiện nhiều quy trình không chỉ rườm rà – một số em thậm chí thức dậy từ 4 giờ 30 sáng để kịp thực hiện – mà còn tốn kém, không cần thiết và tiềm ẩn nguy cơ tổn hại da.
“Rủi ro khi sử dụng các sản phẩm này, đặc biệt là ở các bé gái còn nhỏ, vượt xa bất kỳ lợi ích nhỏ nào mà các thành phần hoạt tính có thể mang lại,” Tiến sĩ Molly Hales, tác giả chính của nghiên cứu tại Đại học Northwestern, nhấn mạnh.
Tiến sĩ Hales nhấn mạnh rằng, dù mạng xã hội có thể là không gian cho sự sáng tạo và thể hiện bản thân, thì các bé gái hoàn toàn không cần áp dụng những chu trình chăm sóc da phức tạp này.
“Vấn đề là khi các em bắt đầu tin rằng đây là điều bắt buộc phải làm để chăm sóc da và bảo vệ sức khỏe,” bà nói. “Thực tế, các sản phẩm này không giúp da khỏe hơn – thậm chí về lâu dài có thể làm tổn thương cấu trúc da.” Thay vào đó, bà khuyến nghị chỉ cần sử dụng sữa rửa mặt dịu nhẹ một hoặc hai lần mỗi ngày và thoa kem chống nắng là đủ để bảo vệ làn da tuổi thiếu niên.
Trong bài viết đăng trên tạp chí Paediatrics, nhóm nghiên cứu của Hales cho biết họ đã tạo hai tài khoản TikTok giả định dành cho trẻ 13 tuổi, từ đó thu thập mẫu gồm 100 video chăm sóc da do người trẻ đăng tải. Trong số 82 người sáng tạo nội dung được phân tích, chỉ duy nhất một trường hợp không phải là nữ, với độ tuổi trải dài từ 7 đến 18. “Hầu hết các bạn trong video đều có làn da sáng, mịn, không khuyết điểm rõ rệt,” nhóm nghiên cứu cho biết, đồng thời lưu ý rằng các video thường xuyên đề cập đến những chuẩn mực sắc đẹp mang tính lý tưởng – có thể gắn liền với tiêu chuẩn da trắng.
Nghiên cứu cũng chỉ ra, trung bình mỗi chu trình chăm sóc da bao gồm sáu sản phẩm – thường từ cùng một thương hiệu – với tổng chi phí trung bình là 168 USD (khoảng 4 triệu đồng). Một số video thậm chí sử dụng hơn 12 sản phẩm, tổng trị giá vượt 500 USD (gần 12 triệu đồng).
Các định dạng video phổ biến nhất là “Get Ready With Me), “Skin Care Routine” và video chăm sóc da “After School”.
Nhiều sản phẩm được giới thiệu trong video có chứa thành phần dễ gây kích ứng như acid citric – có thể làm da nhạy cảm hơn với ánh nắng, tăng nguy cơ cháy nắng và tổn thương da. Tuy nhiên, chỉ 26% trong số 84 video hướng dẫn chu trình dưỡng da ban ngày có đề cập đến việc dùng kem chống nắng – điều mà các nhà nghiên cứu gọi là “một thiếu sót nghiêm trọng”.
Tiến sĩ Hales cảnh báo thêm rằng việc sử dụng các sản phẩm chứa nhiều hoạt chất cùng lúc, hoặc chồng nhiều lớp sản phẩm có cùng thành phần, sẽ làm tăng đáng kể nguy cơ kích ứng da. Đáng lo ngại, trong số 25 video có lượt xem cao nhất, có đến 76% chứa ít nhất một thành phần có khả năng gây dị ứng tiếp xúc – thường là các loại hương liệu tạo mùi.
Các chuyên gia cho rằng, bên cạnh việc tốn kém và thiếu hiệu quả, trào lưu này còn góp phần định hình những chuẩn mực làm đẹp không phù hợp và gây áp lực tâm lý đối với trẻ em gái – những người vốn đã sở hữu làn da khỏe mạnh, không cần can thiệp mỹ phẩm chuyên sâu.
Giáo sư Tess McPherson, đại diện Hiệp hội Da liễu Anh Quốc – dù không tham gia trực tiếp nghiên cứu – cho biết kết quả lần này là “một đóng góp quan trọng”, xác thực những quan sát thực tế rằng ngày càng nhiều người trẻ đến khám vì bị kích ứng da.
“Chúng tôi đang chứng kiến một làn sóng lớn những người trẻ khao khát làn da ‘hoàn hảo’ hay ‘không tì vết’ – điều mà chúng tôi biết rõ là không thể đạt được và cũng không mang lại hạnh phúc,” bà chia sẻ.
McPherson cho biết thêm, nhiều thiếu niên hiện nay xin tiền mừng sinh nhật để mua các sản phẩm chăm sóc da đắt tiền – phần lớn trong số đó được quảng bá rầm rộ hướng đến nhóm tuổi này nhờ bao bì bắt mắt và xu hướng trên mạng xã hội.
Ngoài các nguy cơ được nhóm nghiên cứu cảnh báo, bà cho rằng các video dưỡng da còn vô tình củng cố định kiến tiêu cực với các tình trạng như mụn trứng cá hay chàm da, đồng thời gieo rắc nỗi sợ lão hóa – điều đang trở nên phổ biến khi phụ nữ trẻ đổ xô tìm đến botox và filler.
“Ngày càng có nhiều trẻ em ở độ tuổi rất nhỏ tìm đến các sản phẩm chăm sóc da dù không hề cần thiết,” McPherson cảnh báo. “Đây là một thực tế đáng lo ngại, phản ánh sâu sắc cách xã hội hiện nay đang định nghĩa về làn da lý tưởng.”
Theo The Guardian