Đoàn TNCS là tổ chức do Đảng trực tiếp sáng lập, lãnh đạo và rèn luyện. Đoàn bao gồm những thanh niên tiên tiến tự nguyện phấn đấu thực hiện mục tiêu lý tưởng của Đảng, đó là những đoàn viên cộng sản trẻ tuổi, nguồn bổ sung quan trọng, đảm bảo cho Đảng phát triển không ngừng. Đoàn TNCS Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội của thanh niên, do thanh niên và vì thanh niên, do đó Đảng trực tiếp giao cho Đoàn giáo dục, giúp đỡ từ những thanh niên tiên tiến trở thành đoàn viên, từ những đoàn viên ưu tú trở thành đảng viên. Vì vậy, Đoàn là tổ chức quần chúng gần Đảng nhất - Đảng cho phép tổ chức Đoàn được thay mặt như một đảng viên chính thức khi giới thiệu đoàn viên ưu tú để Đảng xem xét kết nạp vào Đảng...Đoàn luôn tuyên truyền giáo dục, giới thiệu để thanh niên ngày càng hiểu sâu về bản chất của Đảng, đóng góp ý kiến cho Đảng, phê bình cán bộ, tích cực tham gia cuộc vận động xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh theo tinh thần nghị quyết TW VI (lần 2) và tích cực hưởng ứng, học tập, nghiên cứu, thực hiện tốt cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Chính vì thế vai trò và trách nhiệm của đoàn viên thanh niên trong mọi thời đại đặc biệt trong thời đại mới là vô cùng lớn lao và quan trọng.
Khi nhắc đến đoàn viên thanh niên, ai cũng biết rằng đây là lực lượng xung kích, năng động, sáng tạo. Đoàn viên thanh niên được thừa hưởng nhiều giá trị tốt đẹp của các thế hệ cha anh đi trước, đó là truyền thống yêu nước nồng nàn, cần cù, anh hùng, sáng tạo, lạc quan, thương người, vì nghĩa, ...Chính vì lẽ đó, bản thân đoàn viên thanh niên ý thức rõ hơn ai hết vai trò và trách nhiệm của mình trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đoàn viên thanh niên phải là những người trẻ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Trước mọi âm mưu của các thế lực thù địch, đoàn viên thanh niên phải thật sự tỉnh táo, bằng cách này hay cách khác, chúng ta phải chiến thắng tất cả. Mặt khác, chúng ta cần xác định cho mình những giá trị sống đích thực. Bởi, một khi đoàn viên thanh niên có định hướng đúng, đoàn viên thanh niên sẽ sống đúng và làm đúng. Tuổi trẻ phải ra sức “phấn đấu trở thành những thanh niên thời đại mới có tâm trong, trí sáng, hoài bão lớn” (Thông điệp của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X Đoàn TNCS Hồ Chí Minh gửi tuổi trẻ cả nước).
Có thể nói, là một đoàn viên thanh niên thời kỳ mới, mỗi đoàn viên hãy nhận thức rằng ngoài việc không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện để trở thành con người mới xã hội chủ nghĩa, còn phải thực hiện các nội dung chương trình rèn luyện đoàn viên trong thời kỳ mới theo 5 tiêu chí rèn luyện và 10 tiêu chí hành động. Trong giai đoạn hiện nay, đoàn viên thanh niên phải có trách nhiệm và phải đi đầu trong học tập, để đóng góp trí tuệ của mình vào công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Ngoài việc hoàn thành tốt nhiệm vụ học tập, tôi nghĩ mình phải tham gia xây dựng môi trường văn hoá học đường, trung thực và đấu tranh chống các hành vi tiêu cực trong học tập, chấp hành và tuyên truyền, vận động người khác thực hiện tốt các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước.
Trong thời kỳ đổi mới đất nước, vai trò và trách nhiệm của đoàn viên thanh niên trong việc xây dựng vào bảo vệ Tổ quốc càng nặng nề hơn. Chúng ta phải tích cực học tập và rèn luyện, nâng cao tinh thần cảnh giác, ý thức bảo vệ Tổ quốc, tham gia xung kích, đi đầu trong mọi lĩnh vực. Tham gia công tác giáo dục thanh niên phải thông qua những phong trào, những hành động Cách mạng cụ thể. Đoàn không thể chỉ nói suông, giáo dục mang tính kinh viện, giáo điều mà phải tổ chức, đưa thanh niên vào các phong trào hành động cách mạng, qua các công việc và phong trào thiết thực đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng của tuổi trẻ. Kết hợp chặt chẽ nguyên lý giáo dục: Học đi đôi với hành, lý luận gắng liền với thực tiễn.
Nói tóm lại, trong mọi thời đại đặc biệt là trong thời đại mới thì vai trò và trách nhiệm của đoàn viên thanh niên là vô cùng quan trọng. Đoàn thanh niên phải là lực lượng nòng cốt trong việc tham gia xây dựng, bảo vệ Đảng, tích cực hưởng ứng cuộc vận động, xây dựng chỉnh đốn Đảng và là lực lượng tiên phong trong quá trình đi lên công nghiệp hóa và hiện đại hóa đất nước./.
Trần Thị Diễm Trâm