Quần thể Ngũ Hành Sơn được hình thành cách đây hàng triệu năm, do quá trình vận động địa chất và sự xâm thực mạnh mẽ của biển Đông. Ban đầu, khu vực này là vùng đá vôi bị biển bào mòn, theo thời gian, năm ngọn núi đá vôi nhô lên giữa đồng bằng cát trắng ven biển, tạo thành cụm núi độc đáo như ngày nay. Từ thời các triều đại phong kiến như Lê, Nguyễn, Ngũ Hành Sơn đã trở thành địa danh nổi tiếng, thu hút các vua chúa, thi nhân, và các bậc cao nhân mặc khách đến vãng cảnh, đề thơ. Hàng trăm bài thơ, câu đối, văn bia đã được khắc bằng chữ Hán và chữ Nôm trên các vách đá, hang động, tạo nên một kho tư liệu văn hóa quý giá, phản ánh đời sống tinh thần và tư tưởng của người xưa.
Chùa Linh Ứng tại Ngũ Hành Sơn là một trong những ngôi chùa linh thiêng và nổi tiếng bậc nhất của Đà Nẵng. Nằm trên ngọn Thủy Sơn – ngọn núi đẹp và lớn nhất trong quần thể Ngũ Hành Sơn, chùa Linh Ứng không chỉ là điểm đến tâm linh mà còn là thắng cảnh hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.
Ngôi chùa được xây dựng từ thế kỷ XIX dưới triều vua Minh Mạng. Trải qua nhiều thăng trầm lịch sử, chùa Linh Ứng vẫn giữ được vẻ uy nghiêm, cổ kính. Các hạng mục kiến trúc mang đậm dấu ấn truyền thống Phật giáo Việt Nam, hòa quyện hài hòa với thiên nhiên núi non hùng vĩ.
Đặc biệt, tại đây còn lưu giữ nhiều pho tượng Phật bằng đá cẩm thạch tinh xảo, trong đó nổi bật nhất là tượng Phật Thích Ca và tượng Quan Thế Âm Bồ Tát. Chính điện của chùa trang nghiêm, khói hương nghi ngút, là nơi du khách tìm đến để cầu bình an, may mắn và thanh thản trong tâm hồn.
Không chỉ mang giá trị tôn giáo và tâm linh, chùa Linh Ứng – Ngũ Hành Sơn còn là minh chứng cho sự giao hòa tuyệt vời giữa đạo Phật và cảnh quan thiên nhiên. Đứng tại chùa, phóng tầm mắt ra xa, du khách có thể thu trọn vào tầm nhìn biển cả mênh mông và thành phố Đà Nẵng hiện đại, sầm uất.
Hệ thống hoành phi và câu đối chữ Hán là một phần quan trọng, vừa mang giá trị nghệ thuật, vừa có ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Xin được giới thiệu một số câu đối chữ Hán tại chùa Linh Ứng - Ngũ Hành Sơn
1. Hoành phi
Ngay chính điện và tiền đường của chùa Linh Ứng, du khách dễ dàng bắt gặp nhiều hoành phi chạm khắc chữ Hán sơn son thếp vàng. Hoành phi thường là những đại tự ngắn gọn, súc tích, tôn vinh công đức của Phật, ca ngợi cảnh chùa hay nhắc nhở đạo lý.
Ví dụ như những đại tự thường thấy:
Những hoành phi này không chỉ trang nghiêm cho không gian thờ tự mà còn gửi gắm triết lý từ bi, trí tuệ của đạo Phật.
2. Câu đối
Bên cạnh hoành phi, hệ thống câu đối chữ Hán cũng được đặt hai bên cột chính điện. Mỗi vế đối là một lời răn dạy, một tư tưởng hướng thiện, đồng thời là những tác phẩm thư pháp nghệ thuật.
Ví dụ, một số câu đối thường gặp trong chùa Việt Nam, cũng có tại Linh Ứng:
佛光普照三千界
法雨常滋萬類心
(Phật quang phổ chiếu tam thiên giới / Pháp vũ thường tư vạn loại tâm)
Ánh sáng Phật chiếu khắp ba nghìn cõi / Mưa pháp nhuần thấm muôn loài tâm.
Hoặc:
山川鍾秀靈雲護寺
日月增輝佛法傳心
(Sơn xuyên chung tú linh vân hộ tự / Nhật nguyệt tăng huy Phật pháp truyền tâm)
Non nước kết linh khí, mây lành che chở chùa / Nhật nguyệt thêm rực sáng, Phật pháp truyền vào lòng.
Ngày nay, Chùa Linh Ứng tại Ngũ Hành Sơn là điểm đến không thể bỏ qua khi du lịch Đà Nẵng, vừa để chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kính, vừa để tìm sự tĩnh lặng trong tâm hồn giữa cuộc sống bận rộn.
KIM BÀI (sưu tầm – biên soạn)