star twitter facebook envelope linkedin youtube alert-red alert home left-quote chevron hamburger minus plus search triangle x

Giới thiệu về Ludwig Wittgenstein


 

Giới thiệu về Ludwig Wittgenstein

Ludwig Wittgenstein, tên đầy đủ là Ludwig Josef Johann Wittgenstein, (sinh ngày 26 tháng 4 năm 1889, Vienna, Austria - Hungary [nay thuộc Áo] mấy ngày 29 tháng 4 năm 1951 tại Cambridge, Anh. Triết gia người Anh gốc Áo, được nhiều người coi là là nhà triết học vĩ đại nhất của thế kỷ 20. Hai tác phẩm lớn của Wittgenstein, Tractatus Logico-Philosophicus (1922) và Philosophische Untersuchungen (1953), đã truyền cảm hứng cho một nền văn học thứ cấp rộng lớn và có tác dụng định hình những sự phát triển tiếp theo của triết học , đặc biệt trong truyền thống phân tích. Ngoài ra, tính cách lôi cuốn của ông đã tạo nên một sức mê hoặc mạnh mẽ đối với các nghệ sĩ, nhà viết kịch, nhà thơ, tiểu thuyết gia, nhạc sĩ và thậm chí cả các nhà làm phim, do đó danh tiếng của ông đã lan rộng ra ngoài giới hạn của đời sống học thuật.


Wittgenstein sinh ra trong một trong những gia đình giàu có và đáng chú ý nhất của Habsburg Vienna. Cha của ông, Karl Wittgenstein, là một nhà công nghiệp có tài năng và nghị lực phi thường, người đã vươn lên trở thành một trong những nhân vật hàng đầu trong ngành công nghiệp gang thép của Áo. Mặc dù gia đình ông vốn là người Do Thái, Karl Wittgenstein đã được nuôi dưỡng theo đạo Tin lành, và vợ ông, Leopoldine, cũng xuất thân từ một gia đình một phần Do Thái, đã được nuôi dạy như một người Công giáo. Karl và Leopoldine có tám người con, trong đó Ludwig là con út. Gia đình sở hữu cả tiền bạc và tài năng dồi dào, và ngôi nhà của họ đã trở thành trung tâm của đời sống văn hóa Vienna. Nhiều nhà văn, nghệ sĩ và trí thức của Vienna bao gồmKarl Kraus , Gustav Klimt , Oskar Kokoschka và Sigmund Freud là những vị khách thường xuyên đến nhà Wittgensteins. Nhưng gia đình cũng bị bủa vây bởi bi kịch. Ba anh em của Ludwig — Hans, Rudolf và Kurt — đã tự sát, hai người đầu tiên sau khi nổi loạn chống lại mong muốn của cha họ rằng họ theo đuổi sự nghiệp trong ngành công nghiệp.


Năm 1906, Wittgenstein bắt đầu học ngành kỹ sư cơ khí ở Berlin, năm 1908, đến Manche8ter tiếp tục theo học kỹ sư chuyên ngành hàng không. Tại đây, "ông bắt đầu chú ý đến những nguyên tắc triết học của toán học mà ngành học của ông phải dựa vào. Một người bạn cho ông mượn cuốn Những nguyên lý của toán học của B.Ru8sell viết năm 1903 và tác phẩm này đã đưa ông vào sự nghiệp nghiên cứu triết học". Từ những mô tả trong cuốn sách về những tư tưởng triết học và lôglc học của Gottlob Frege, Wittgenstein đã tìm đến Frege ở Jena (Đức). Theo lời khuyên của Frege, ông quay lại Anh, đến Đại học Cambridge để theo học Russell.


Năm 1914, Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ, Wittgenstein gia nhập quân đội áo = Hung. Năm 1918, ông bị quân ý bắt làm tù binh. Trước đó, ông đã hoàn thành Tractatus và đưa đến nhà xuất bản nhưng bị từ chối. Trong thời gian bị giam, ông gửi tác phẩm cho Russell. Russell nhận thấy đây là một tác phẩm triết học đặc biệt quan trọng và dưới sự giúp đỡ của ông, Tractatus đã được xuất bản vào năm 1921, sau đó bản dịch tiếng Anh cũng được xuất bản vào năm 1922, với lời giới thiệu của Russell.
Tractatus nhanh chóng trở nên nổi tiếng và cùng với nó là tên tuổi của tác giả. Được coi là tác phẩm đánh dấu một giai đoạn phát triển quan trọng của triết học phân tích, Tractatus đã nêu ra và giải quyết hàng loạt vấn đề triết học quan trọng - vấn đề quan hệ giữa thế gian và tư tưởng, vấn đề ngôn ngữ, vấn đề bản chất của chính triết học... Tác phẩm này của Wittgenstein được nhóm Vienna (với các nhà triết học M.Schlick, G.Bergmann, R.Carnap, K.Godel, F.Waismann...) coi như "kinh thánh" và bản thân ông thì được xem như một trong những triết gia lỗi lạc đương thời.

Ths. Đoàn Thị Cẩm Vân